Trong thế giới mạng máy tính, việc phân chia và quản lý địa chỉ IP là vô cùng quan trọng để đảm bảo hiệu quả và an toàn khi truyền tải dữ liệu. Một trong những thành phần cốt lõi để thực hiện điều này chính là subnet mask. Vậy subnet mask là gì, hoạt động như thế nào và tại sao nó lại đóng vai trò then chốt trong mạng máy tính?
Hãy cùng Duy Anh web chúng tôi tìm hiểu trong bài viết dưới đây!
Subnet mask là gì?
Subnet mask (hay còn gọi là mặt nạ mạng con) là một dãy số dùng để xác định phần network (mạng) và phần host (máy chủ) trong một địa chỉ IP. Nói cách khác, subnet mask giúp chia địa chỉ IP thành hai phần: phần dùng để nhận diện mạng và phần nhận diện thiết bị trong mạng đó.
Ví dụ:
Địa chỉ IP: 192.168.1.10
Subnet mask: 255.255.255.0
Trong ví dụ trên, subnet mask cho biết 3 phần đầu (192.168.1) là địa chỉ mạng, còn phần cuối (.10) là thiết bị trong mạng đó.
Cách hoạt động của subnet mask
Hiểu một cách đơn giản, subnet mask hoạt động như một “bộ lọc”, xác định xem hai thiết bị có cùng nằm trong một mạng con không. Khi hai thiết bị giao tiếp, hệ thống sẽ dùng địa chỉ IP và subnet mask để xác định có cần chuyển tiếp dữ liệu qua router hay không.
Nếu địa chỉ IP của hai thiết bị, khi kết hợp với subnet mask, cho ra cùng địa chỉ mạng, thì chúng có thể giao tiếp trực tiếp. Nếu không, dữ liệu phải được chuyển qua router.
Tại sao subnet mask quan trọng?
Việc hiểu subnet mask là gì giúp bạn quản lý mạng hiệu quả hơn. Dưới đây là những lý do khiến subnet mask quan trọng:
1. Phân chia mạng hiệu quả
Subnet mask cho phép chia một mạng lớn thành các mạng nhỏ hơn (subnet), giúp giảm lưu lượng, tránh tắc nghẽn và tăng hiệu quả xử lý.
2. Bảo mật cao hơn
Với subnet mask, bạn có thể cô lập từng nhóm thiết bị trong mạng, từ đó nâng cao bảo mật và hạn chế nguy cơ truy cập trái phép.
3. Dễ quản lý hệ thống
Khi mạng được chia thành các subnet rõ ràng, việc quản lý địa chỉ IP, thiết bị và dữ liệu lưu thông trở nên khoa học và dễ dàng hơn.
Các dạng subnet mask phổ biến
Dưới đây là một số subnet mask thường gặp trong các lớp địa chỉ IP:
255.0.0.0 (Class A): Dùng cho mạng rất lớn
255.255.0.0 (Class B): Dùng cho mạng trung bình
255.255.255.0 (Class C): Dùng cho mạng nhỏ, phổ biến trong gia đình và doanh nghiệp vừa
Ngoài ra còn có các dạng subnet mask tùy chỉnh để chia nhỏ mạng hơn nữa như:
255.255.255.128
255.255.255.192
255.255.255.224
Tùy theo nhu cầu sử dụng mà bạn sẽ lựa chọn subnet mask phù hợp.
CIDR và subnet mask
CIDR (Classless Inter-Domain Routing) là một phương pháp viết ngắn gọn của subnet mask bằng cách dùng ký hiệu “/” theo sau số bit của phần mạng.
Ví dụ:
192.168.1.0/24 tương đương với subnet mask 255.255.255.0
10.0.0.0/8 tương đương với subnet mask 255.0.0.0
CIDR giúp đơn giản hóa việc ghi nhớ và biểu diễn mạng trong cấu hình mạng hiện đại.
Cách tính subnet mask
Để tính subnet mask phù hợp, bạn cần xác định:
Số lượng host cần thiết trong mạng con
Số lượng subnet bạn muốn tạo
Sau đó, sử dụng bảng chuyển đổi nhị phân và công thức 2^n để tính số host và subnet tương ứng. Có rất nhiều công cụ online giúp bạn tính subnet mask nhanh chóng, nhưng hiểu nguyên lý giúp bạn chủ động hơn khi thiết kế mạng.
Ứng dụng của subnet mask trong thực tế
Hiểu subnet mask là gì sẽ giúp bạn ứng dụng hiệu quả hơn trong:
Thiết kế hệ thống mạng LAN, WAN
Cấu hình địa chỉ IP tĩnh trong thiết bị mạng
Tối ưu hóa băng thông và lưu lượng mạng
Tăng cường bảo mật bằng cách cô lập subnet
Trong doanh nghiệp, việc chia subnet theo phòng ban (kế toán, nhân sự, kỹ thuật…) giúp quản lý mạng khoa học và an toàn hơn.
Sự khác biệt giữa subnet mask và địa chỉ IP
Địa chỉ IP dùng để xác định một thiết bị cụ thể trong mạng.
Subnet mask dùng để xác định phần nào là địa chỉ mạng và phần nào là địa chỉ thiết bị.
Hai yếu tố này luôn đi kèm với nhau khi cấu hình mạng để đảm bảo hệ thống hoạt động đúng cách.
Kết luận
Subnet mask là gì? Đó là “mặt nạ” giúp bạn phân chia và quản lý mạng IP một cách hiệu quả, thông minh và bảo mật hơn. Dù là kỹ sư mạng chuyên nghiệp hay người dùng cơ bản, hiểu rõ về subnet mask sẽ giúp bạn vận hành hệ thống mạng ổn định và tối ưu hơn.
Ngoài ra, nếu bạn đang tìm kiếm giải pháp thiết kế website chuyên nghiệp, tối ưu và dễ dàng quản lý, Duy Anh Web – Công ty thiết kế web Hà Nội chính là đối tác tin cậy dành cho bạn.
