ICANN là gì?

ICANN (Internet Corporation for Assigned Names and Numbers) là một tổ chức phi lợi nhuận quốc tế có nhiệm vụ quản lý hệ thống tên miền và địa chỉ IP trên toàn cầu. Thành lập vào năm 1998, ICANN chịu trách nhiệm duy trì sự ổn định và bảo mật của mạng Internet thông qua việc quản lý các tài nguyên Internet quan trọng như hệ thống DNS (Domain Name System), hệ thống số hiệu IP, và các giao thức liên quan.

Một số từ viết tắt cần biết về ICANN

• DNS (Domain Name System): Hệ thống quản lý tên miền.
• IP (Internet Protocol): Địa chỉ IP, xác định vị trí của thiết bị trên mạng.
• WHOIS: Dịch vụ tra cứu thông tin đăng ký tên miền.
• gTLD (generic Top-Level Domain): Các tên miền cấp cao chung, như .com, .net.
• ccTLD (country code Top-Level Domain): Các tên miền cấp cao quốc gia, như .vn cho Việt Nam.

Nhiệm vụ mà ICANN đảm nhận 

ICANN có nhiệm vụ giám sát các công việc liên quan đến Internet, quản lý không gian địa chỉ IP (chủ yếu là IPv4 và IPv6) và phân phối nó đến các cơ quan đăng ký Internet khu vực. Cụ thể nhiệm vụ ICANN là gì như sau:

• Quản lý hệ thống tên miền cùng cơ sở dữ liệu trên Internet.
• Quản lý, thực hiện phân phối và uỷ quyền việc cấp phát địa chỉ IP đến từng khu vực cụ thể được xác định.
• Ban hành những chính sách phát triển và quốc tế hoá hệ thống Top level domain với các chính sách hợp lý.
• Đảm bảo sự ổn định của Internet, thúc đẩy sự cạnh tranh, hướng tới sự đại diện của cộng đồng Internet là nguyên tắc hoạt động căn bản của ICANN.

Cấu trúc của ICANN

Cấu trúc của ICANN bao gồm 4 chủ thể chính như sau:

• Registry Operator: Là một cơ sở dữ liệu chịu trách nhiệm lưu trữ danh sách có chứa tất cả các tên miền cùng loại TLD (.com, .org, .net,…). Nhà quản lý registry hay NIC (network information center) sẽ đảm nhận nhiệm vụ quản lý danh mục tên miền này.
• Registrar: Đây là những nhà quản lý tên miền (tập đoàn, tổ chức,.. phân phối tên miền theo tên). Hiểu theo cách đơn giản, họ là những công ty được uỷ quyền trong việc bán tên miền. Bạn nên mua tên miền từ những đơn vị uy tín này và khảo giá tên miền cho phù hợp.
• Registrant: Là chủ thể biểu thị cho khách hàng đăng ký tên miền sau cùng.
• Reseller: Không có bất kỳ mối quan hệ nào với ICANN tuy nhiên lại là nhà đăng ký đại diện cho khách hàng.

Chủ thể và cách hoạt động của ICANN

Với 4 chủ thể nêu trên, ICANN hoạt động bao gồm hai phần chính:

• Bắt đầu ngay từ vị trí mà khách hàng đăng ký
• Kết thúc tại Registry Operator

Khi thực hiện việc đăng ký tên miền khách hàng bắt buộc phải đóng 2 khoản phí sau cho Registrar:

• Phí cho ICANN
• Phí để đăng ký dịch vụ bạn muốn sử dụng

Sau cùng Registrar tiếp tục đóng một khoản phí khác cho Registry Operator gồm:

• Thu từ khách hàng phí ICANN free
• Phí nhận ủy quyền từ ICANN

Còn có một số khoản phí khác mà Registrar phải đóng cho Registry Operator.

Các cơ chế bảo vệ Domain của ICANN

Đăng ký tên miền cao cấp nhất của ICANN đang là một chương trình nhận được rất nhiều sự quan tâm của giới công nghệ. Không chỉ bởi tầm quan trọng của nó liên quan đến các vấn đề đa lĩnh vực (chính trị, kinh tế,..). Hiện tại, 3 cơ chế bảo vệ đáng chú ý của ICANN bao gồm:

Được phép phản đối đăng ký tên miền cấp cao nhất mới 

Cơ chế này cho phép chính phủ các quốc gia, doanh nghiệp, tổ chức gửi hồ sơ đến ICANN nhằm phản đối việc đăng ký tên miền cấp cao nhất mới. Với điều kiện trường hợp tên miền này xâm phạm đến lợi ích của tổ chức, doanh nghiệp, gây nhầm lẫn các tên miền hiện hoạt động, vi phạm nghiêm trọng đến các nguyên tắc đạo đức, xã hội được cộng đồng quốc tế công nhận.

Giải quyết tranh chấp

Có quyền khiếu nại với ICANN trong trường hợp nhà quản lý tên miền gốc xâm phạm lợi ích của tổ chức, doanh nghiệp. Làm trái với nội dung hợp đồng mà nhà quản lý đã ký kết khi cung cấp tên miền mới cao cấp nhất là quyền lợi của các tổ chức, doanh nghiệp khi tham gia vào hoạt động.

Đăng ký thương hiệu

Cơ chế này sẽ cung cấp 2 dịch vụ cho các tổ chức, doanh nghiệp khi đăng ký thương hiệu vào cơ sở dữ liệu của Trademark Clearing House như sau:

• Sunrise: Ưu tiên khi đăng ký một số tên miền trùng với tên thương hiệu đã đăng ký tại Trademark Clearing House, trước khi tên miền này được cấp cho công chúng.
• Trademark Claim: Được thông báo trong trường hợp đăng ký tên miền trùng với những thương hiệu đã đăng ký tại Trademark Clearing House.

Vì sao ICANN lại đóng vai trò quan trọng?

Nhiều người cho rằng, Internet không nên được kiểm soát bởi một bên liên quan, dù đó là cá nhân, doanh nghiệp hay chính phủ. Điều đó khiến họ cũng lo ngại về cách thức hoạt động của ICANN. Tuy nhiên, ICANN vẫn đóng vai trò vô cùng quan trọng bởi những lý do sau:

• Giúp điều phối các địa chỉ IP để không xảy ra tình trạng lặp đi lặp lại.
• Quyền quản lý DNS nhưng sẽ thay đổi một cách linh hoạt.
• ICANN có khả năng hạn chế sự gia tăng về quyền lực của các chính phủ bất kỳ đối với Internet.
• Nó sở hữu những biện pháp có thể duy trì tính mở của internet, đảm bảo sự kiểm soát của nhiều bên liên quan.

Cơ chế đăng ký tên miền Tiếng Việt của ICANN

ICANN hỗ trợ đăng ký tên miền tiếng Việt thông qua các tên miền quốc tế hóa (IDN). Điều này cho phép người dùng Internet tại Việt Nam đăng ký và sử dụng tên miền bằng tiếng Việt, góp phần nâng cao sự nhận diện và bảo vệ thương hiệu trên môi trường trực tuyến.

Công ty Công nghệ và Truyền thông Duy Anh Web, địa chỉ tại Số 5, 89/27 Cổng Bùng, Phùng Xá, Thạch Thất, Hà Nội, Việt Nam, luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn trong việc đăng ký tên miền và bảo vệ quyền lợi trực tuyến của bạn theo chuẩn mực quốc tế của ICANN.